Ngành game đang ở ngã rẽ: càng ngày trò chơi càng to, càng đẹp, nhưng rủi ro tài chính cũng chồng chất. Meghan Morgan Juinio — cựu đồng trưởng Santa Monica Studio — cảnh báo trong cuộc phỏng vấn với GameDeveloper rằng ngành có thể đang rơi vào “freefall” nếu tiếp tục dồn mọi nguồn lực vào các dự án AAA khổng lồ. Và câu trả lời không nhất thiết nằm ở đồ họa hay quy mô, mà chính ở những viên ngọc nhỏ hơn: AA và indie. Astro Bot là minh chứng sống cho luận điểm này — một platformer nhỏ nhưng tràn đầy sáng tạo, đủ để khiến cộng đồng và báo chí chú ý mà không cần ngân sách tỷ đô.
Nguyên nhân khiến AAA không còn là bài toán an toàn
Morgan Juinio chỉ ra một nghịch lý: khi trò chơi ngày càng lớn, rủi ro thất bại cũng tăng theo tỉ lệ thuận. Những quyết định “seize the moment” thời hậu-pandemic đã thúc đẩy nhiều studio đẩy nhanh dự án, tham vọng tạo nên kiệt tác để đời. Kết quả: nếu thất bại, hậu quả tài chính và cắt giảm nhân sự là thảm họa. Những ví dụ như sự sụp đổ của Concord hay những vấn đề với Halo Infinite làm nổi bật rằng tên tuổi lớn không bảo đảm thành công.
Thay vì đặt cược tất cả vào những siêu dự án, Morgan Juinio khuyên lớn hơn nên song hành với đa dạng hóa: mở rộng sang AA, single-A và cả indie — nơi chi phí nhỏ hơn nhưng cho phép thử nghiệm, sai lầm và đổi mới.
Tại sao AA và indie có lợi thế đổi mới
Khi ngân sách vừa phải, đội ngũ linh hoạt và áp lực thương mại giảm, các studio có thể mạo hiểm hơn với cơ chế chơi, tone nghệ thuật và trải nghiệm cảm xúc. Morgan Juinio nhấn mạnh: “If a game isn’t engaging or delivering some hook, then it’s not going to connect with players.” Nói cách khác, người chơi đã bớt “nhạy cảm” với đồ họa choáng ngợp; điều họ cần là gameplay hấp dẫn và yếu tố thu hút rõ rệt.
AA/indie cho phép:
- Thử nghiệm gameplay độc đáo mà không sợ phá hoảng tài chính.
- Tạo ra “hook” riêng, dễ ghi nhớ hơn so với một thế giới mở khổng lồ thiếu điểm nhấn.
- Phát triển cộng đồng hữu cơ, word-of-mouth mạnh hơn nhờ chất lượng thực tế.
Astro Bot — ví dụ điển hình của sức mạnh sáng tạo nhỏ gọn
Astro Bot, được phát triển bởi Team Asobi và phát hành bởi Sony Interactive Entertainment, là minh chứng rằng game nhỏ vẫn có thể toả sáng. Ra mắt ngày 6 tháng 9 năm 2024 trên PlayStation 5, tựa game platformer này nhanh chóng nhận được sự ca ngợi nhờ chất lượng thiết kế, niềm đam mê đội ngũ và những khoảnh khắc gameplay vui nhộn, sáng tạo — chứ không phải chỉ dựa vào đồ họa thực như thật.
Kratos xuất hiện trong phân cảnh Astro Bot trên PS5, minh họa crossover và phong cách platformer
Astro Bot chứng tỏ: một sản phẩm được làm kỹ lưỡng, có trái tim và “hook” rõ ràng sẽ chạm tới người chơi hơn là một thế giới mở đẹp nhưng vô cảm. Điểm số trên OpenCritic (Top Critic Avg: 95/100, Critics Rec: 99%) và phản hồi tích cực từ cộng đồng là minh chứng đủ thuyết phục.
Cảnh bay với hồng hạc trong Astro Bot, minh họa thiết kế màu sắc và gameplay platforming
Một số thông tin kỹ thuật từ nguồn gốc:
- Developer: Team Asobi
- Publisher: Sony Interactive Entertainment
- Platform: PlayStation 5
- Released: 06/09/2024
- ESRB: E10+ (Crude Humor, Fantasy Violence)
- Engine: Proprietary
Hình ảnh tổng hợp Astro Bot với bảng điểm chấm điểm OpenCritic, minh họa đánh giá tích cực và danh tiếng trên PS5
Hậu quả và cơ hội cho studio lẫn nhà xuất bản
Nếu các hãng lớn chịu lắng nghe, việc “đa dạng hóa vào AA và indie” có thể:
- Giảm rủi ro tài chính tổng thể của portfolio.
- Kích hoạt làn sóng đổi mới từ những ý tưởng liều lĩnh nhưng độc đáo.
- Tạo ra các IP mới có khả năng phát triển thành series mà không cần cam kết nguồn lực khổng lồ ngay từ đầu.
Morgan Juinio không bảo rằng AAA phải biến mất — mà là kêu gọi cân bằng chiến lược: đầu tư vào những dự án vừa tầm, cho phép thử nghiệm, tôn vinh chất lượng thay vì chỉ quy mô.
Kết luận
Ngành game cần một liều thuốc cân bằng: vẫn làm AAA, nhưng mở rộng con đường cho AA và indie — nơi sáng tạo có thể nảy nở với chi phí chấp nhận được. Astro Bot là ví dụ rõ rệt: không đồ sộ nhưng đủ sâu, đủ vui, đủ khiến người chơi và giới phê bình phải nhớ. Bạn nghĩ thế nào — studio của bạn nên theo đuổi an toàn hay mạo hiểm sáng tạo hơn? Hãy chia sẻ góc nhìn và cách bạn muốn nhìn thấy tương lai ngành game ở phần bình luận nhé!
