Thời kỳ PS1 là một cuộc cách mạng đầy thử nghiệm — khi game thủ vẫn đang dò dẫm xem thể loại nào sẽ thống trị: platformer, shooter hay kể cả nhập vai Nhật Bản? Trong cơn bão ý tưởng ấy, không ít sản phẩm ra đời với tham vọng lớn nhưng kết cục là thất bại thảm hại. Bài viết này liệt kê 10 tựa game PS1 (và một vài bản đa nền) từng được kì vọng sẽ tỏa sáng nhưng lại bị lịch sử… bỏ quên. Nếu bạn muốn hoài niệm bằng con mắt sành điệu, pha chút văn hóa pop, đồng thời hiểu rõ vì sao chúng thất bại về mặt gameplay, thiết kế hay kỳ vọng thương hiệu — đọc tiếp nhé. Từ Bubsy 3D đến The Crow: City of Angels, mỗi cái tên là một bài học về thời đại mà ngành game vừa chập chững vào 3D.
10. Bubsy 3D — Nothing to Stand Out
- Thể loại: Platformer
- Phát hành: November 25, 1996
- Developer: Eidetic
- Publisher: Accolade
- Nền tảng: PlayStation (Original)
- Thời lượng: ~6 giờ (completionist ~45 giờ)
Bubsy 3D xuất hiện ngay sau Mario 64 và cuộc so sánh là không thể tránh khỏi. Tựa game cố bắt kịp cơn sóng 3D nhưng kết quả là điều khiển tệ, đồ họa thiếu hấp dẫn và thiết kế platforming chẳng có điểm nhấn. Không có những phân đoạn sáng tạo như trượt tuyết hay thử thách không gian của Mario; thay vào đó là cảm giác vội vàng, rối rắm. Hơn nữa, Bubsy chưa đủ danh tiếng để gánh nổi một dự án đầy tham vọng như vậy, nên việc thất bại toàn diện không quá bất ngờ.
Bubsy 3D trên PlayStation với đồ họa 3D thô sơ, minh họa thất bại của mascot era trên PS1
9. Klonoa: Door to Phantomile — Just Another Face
- Thể loại: Platformer
- Phát hành: March 10, 1998
- Developer: Namco
- Franchise: Klonoa
- Nền tảng: PS1
Klonoa: Door to Phantomile có điểm mạnh ở thẩm mỹ mơ mộng, cơ chế ném địch và hover tạm thời — nhưng đó chưa đủ để tạo bước ngoặt. Tại thị trường ngoài Nhật Bản, phong cách anime cùng cảm giác “quá thân thiện” khiến trò khó bứt phá khi mà xu hướng game trên PS1 dần chuyển sang nhân vật và cốt truyện trưởng thành hơn. Dù nhận được đánh giá tốt ở một số nơi, Klonoa không thể giữ vị thế platformer trên nền tảng đang chuyển mình.
Khung cảnh mơ màng của Klonoa với palette màu pastel và thiết kế nhân vật anime trên PS1
8. 007: Tomorrow Never Dies — Can’t Escape Goldeneye’s Legacy
- Thể loại: Stealth / Third-Person Shooter
- Phát hành: November 16, 1999
- Nền tảng: PlayStation (Original)
Tựa game dựa trên thương hiệu 007 không tệ đến mức quá dở, nhưng nó mang gánh nặng so sánh với GoldenEye — một kiệt tác trên N64. Tomorrow Never Dies có level design ổn và gadgets hấp dẫn, nhưng điều khiển khó nhằn, đồ họa kém liên kết với cảnh quay film và cảm giác gameplay lại nghiêng về phong cách Syphon Filter hơn là một shooter “định nghĩa hệ máy”. Kết quả: người chơi mong chờ một trải nghiệm Bond hoành tráng nhưng nhận về một sản phẩm thiếu bản sắc.
Ảnh chụp màn hình 007: Tomorrow Never Dies với phong cách hành động gián điệp, đồ họa PS1
7. Spawn: The Eternal — A Waste of a Character
- Thể loại: Action-Adventure
- Phát hành: September 15, 1999
- ESRB: M
- Developer/Publisher: Konami
- Nền tảng ghi nhận: Nintendo Game Boy (thông tin gốc)
Spawn: The Eternal là minh chứng cho việc một bản quyền mạnh nếu bị xử lý kém sẽ trở nên nhạt nhẽo. Trò chơi cố gắng kết hợp phiêu lưu và đối kháng nhưng cả hai mảng đều thiếu chất: level design trống rỗng, palette màu u tối và combat thì nông. Dù có vài yếu tố hành động hấp dẫn, tổng thể lại giống một bản demo kỹ thuật hơn là game hoàn chỉnh — điều khiến người hâm mộ nhân vật cảm thấy hụt hẫng.
Bìa và cảnh hành động của Spawn: The Eternal với phong cách gothic mờ, minh họa thất bại trong chuyển thể bản quyền
6. Mortal Kombat: Special Forces — Fatality
- Thể loại: Fighting / Action / Adventure
- Phát hành: January 12, 2000
- ESRB: M (Animated Blood, Animated Violence)
- Developer/Publisher: Midway Games
- Franchise: Mortal Kombat
- Nền tảng: PlayStation (Original)
Dù tận dụng thương hiệu Mortal Kombat, Special Forces lại là một bản spin-off… mất hồn. Người chơi điều khiển Jax trong bối cảnh beat-’em-up nhưng gameplay lỏng lẻo, hình ảnh vụng về và thiếu cảm giác impact đặc trưng của MK. Game rất ngắn, cảm giác bị làm vội và khi phát hành đã bị xem là trò đùa hơn là một sản phẩm xứng tầm tên tuổi.
Cảnh chiến đấu của Mortal Kombat: Special Forces với tông màu u tối và hiệu ứng bạo lực hoạt hình
5. Dragon Ball GT: Final Bout — Ball-less
- Thể loại: Đấu đối kháng
- Phát hành: July 31, 1997
- Nền tảng: PlayStation (Original)
Dragon Ball GT: Final Bout thất bại ở yếu tố cảm nhận tốc độ và quy mô đặc trưng của anime. Nó chuyển thể series thành một trò đấu giống Tekken nhưng chậm chạp, các pha bay lượn thiếu đã, và các chiêu năng lượng trông như “tia laser” tí hon. Kết quả là sản phẩm trông như một cash-grab thiếu hiểu biết về tinh thần gốc của Dragon Ball.
Ảnh gameplay Dragon Ball GT: Final Bout với nhân vật chiến đấu trong không gian 3D, minh họa chuyển thể thiếu cảm hứng
4. Street Fighter: The Movie — Losing the Fanbase
- Thể loại: Fighting
- Phát hành: March 1, 1995
- Developer: Capcom, Incredible Technologies
- Publisher: Acclaim Entertainment, Capcom
- Franchise: Street Fighter
- Nền tảng: Arcade, PlayStation, Sega Saturn
Street Fighter: The Movie là một ví dụ “đổi mới sai hướng”. Dùng nhân vật đời thật, trò chơi muốn tạo ra sự hiện thực hơn nhưng lại đánh mất thứ tạo nên Street Fighter: hệ thống combo sâu sắc, đa dạng move và độ mượt khi chiến đấu. Thành phẩm lấm tấm nét Mortal Kombat hơn là phục vụ cộng đồng đòi hỏi độ tinh tế trong chiến đấu của Street Fighter.
3. Star Wars: Masters of Teras Kasi — The Force Is Not Present With This One
- Thể loại: Fighting
- Phát hành: November 25, 1997
- ESRB: T
- Developer/Publisher: LucasArts
- Franchise: Star Wars
- Nền tảng: PlayStation (Original)
- Thời lượng: ~24 phút (theo How Long To Beat)
Ý tưởng “Mortal Kombat phiên bản Star Wars” nghe hấp dẫn, nhưng Masters of Teras Kasi lại trượt dài vì cơ chế điều khiển chậm chạp, đầu vào trễ và cảm giác combat không mượt. Dù có vài chế độ và nhân vật, tựa game không đưa niềm tự hào Star Wars vào trải nghiệm đối kháng một cách thuyết phục, dẫn đến thất vọng ở mức giá đầy đủ.
Hình cảnh chiến đấu Star Wars: Masters of Teras Kasi với nhân vật cầm lightsaber vật lý trong giao diện PS1
2. WCW Backstage Assault — WCW’s Final Bow
- Thể loại: Wrestling / Action
- Phát hành: November 8, 2000
- Nền tảng: PlayStation (Original), Nintendo 64
WCW Backstage Assault loại bỏ vòng võ đài — một quyết định tai hại. Người chơi bị buộc chiến đấu xuyên hậu trường, đánh mất toàn bộ trải nghiệm “trận đấu đấu vật” với ring, khán giả và combo chân thực. Kèm theo đó là điều khiển vụng về, đồ họa kém và cảm giác không có tâm, khiến đây trở thành cái kết xứng đáng cho thương hiệu WCW trên game.
Cảnh hậu trường hỗn loạn trong WCW Backstage Assault với nhiều đối tượng tương tác và thiết kế môi trường kém
1. The Crow: City of Angels — This Crow Has No Talons
- Thể loại: Beat ‘Em Up
- Phát hành: January 1, 1996
- ESRB: Mature 17+ (Animated Blood, Animated Violence)
- Developer: Gray Matter Studios
- Publisher: Acclaim Entertainment, Inc.
- Nền tảng: PC, PlayStation, Sega Saturn
Đứng đầu danh sách thất bại là The Crow: City of Angels — một tựa game bị xem như bản sao kém cỏi của bộ phim cùng tên. Dù đồ họa được khen về không khí bóng tối, gameplay lại là thảm họa: điều khiển nặng nề, nhắm mục tiêu khó khăn và hệ thống combat đơn điệu. Nếu bộ phim đã không thành công, game lại nối dài di sản tệ ấy bằng một sản phẩm thiếu chiều sâu và mục đích.
Khung cảnh u ám của The Crow: City of Angels với nhân vật chính trong tông màu tối, minh họa game chuyển thể thất bại
Kết luận: Thời PS1 — nơi thử nghiệm gặp rủi ro
Thời kỳ PS1 dạy chúng ta một bài học rõ ràng: đổi mới là cần thiết, nhưng đổi mới không có tầm nhìn hoặc sản phẩm thiếu hoàn thiện sẽ dẫn đến thất bại. Những tựa game trong danh sách đều có điểm chung là: bị đặt kỳ vọng lớn (thương hiệu, xu hướng 3D, chuyển thể từ phim/anime) nhưng thiếu sự chăm chút ở gameplay, thiết kế và cảm giác chơi. Đó là lý do dù một vài cái tên có ý tưởng tốt, chúng vẫn bị lịch sử game ghi nhớ như những cú ngã ngoạn mục.
Bạn có đồng ý với thứ tự này không? Hãy kể tên tựa game PS1 mà bạn nghĩ đáng bị “gắn mác” flop trong phần bình luận — hoặc chia sẻ những kỷ niệm hoài niệm về lần đầu tiên bạn cầm tay cầm PS1 và gặp một tựa game khiến bạn… bật cười vì tệ.
